Dış Gebelik

Normal bir gebelik süreci, fertilizasyon olarak da bilinen yumurtanın spermle döllenmesi aşaması ile başlar. Gebelik sürecinde, döllenmiş olan yumurta, rahim iç duvarına yapışır. Ancak dış gebelikte, döllenmiş olan yumurta yerleşmesi gereken yerin dışında bir yere yerleşir. Rahim iç duvarı dışındaki yerler, yumurtanın implante olması ve embriyonun büyüyüp gelişmesi için uygun yerler değildir ve gebede vajinal kanamalara sebep olabilir. Bu durum dış gebelikte adet olma olarak düşünülür; ancak tamamen farklı özelliktedir. Dış gebelik, hayatı tehdit edebilen tıbbi bir acil durumdur.

Dış Gebelik Nedir?

Dış gebelik ya da bilinen diğer adıyla ektopik gebelik, döllenmiş olan yumurtanın uterus (rahim) dışında bir yere yerleşmesidir. Rahim dışındaki yerlerin yumurtanın büyümesini ve gelişmesini anatomik ve fizyolojik olarak desteklemesi mümkün değildir. Dış gebeliklerin büyük bir çoğunluğunda döllenmiş olan yumurta fallop tüplerine (yumurtalık kanalına) yerleşir. Ancak çok daha nadir olarak overler (yumurtalık), serviks (rahim ağzı), karın boşluğu ve hatta eski sezaryen skarına yerleştiği durumlar literatürde belirtilmiştir. Gebelikler, nadiren dış gebelikle sonuçlanabilir. Dış gebeliğin en sık acile başvuru şekli, eşlik eden vajinal kanama şikâyetidir. Dış gebelik, hayatı tehdit eden bir durumdur ve doğumla sonuçlanması mümkün değildir. Tespit edildiği andan itibaren bu tıbbi acilin doğru yönetilmesi ve tedavi edilmesi gerekir.

Dış Gebelik Belirtileri

Ektopik gebeliğin erken belirtileri, tipik gebelik belirtileriyle oldukça benzerdir. Örneğin 5 haftalık dış gebelik belirtileri, hemen hemen normal gebelik belirtileri ile aynıdır. Bu durum bulantı, kusma ve adet gecikmesi ile kendini gösterir. Tipik hamilelik belirtilerine ek olarak; vajinal kanama, karnın alt kadranlarında, belde ve kasıklarda ağrı, halsizlik ve güçsüzlük görülebilir. Fakat fallop tüplerinin rüptür olması ve hasar görmesi durumunda vajinal kanama, bayılma, hipotansiyon (tansiyonun düşmesi), omuz ağrısı, rektal basınç ve bilinç değişiklikleri gibi çok daha ciddi dış gebelik belirtileri görmek mümkündür. Kasık bölgesinde aniden beliren keskin bir ağrı, baş dönmesi, göz kararması ve vajinal kanama durumunda en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.

Dış Gebelik Tedavisi

Döllenmiş olan yumurtanın rahmin desteği olmadan gelişmesi ihtimal dahilinde olmadığından dolayı, hayatı tehdit edebilecek ölümcül komplikasyonların önüne geçebilmek için ektopik dokunun bir an önce büyümesi durdurulmalı veya vücuttan çıkarılmalıdır. Dış gebeliğin semptomlarına ve gebeliğin kaçıncı haftasında tespit edildiğine göre tedavi seçenekleri değişebilir. Medikal, laparoskopi veya abdominal cerrahi yaklaşımları tercih edilebilir.


Medikal (İlaç Tedavisi) Yaklaşım
Erken gebelik haftasında tespit edilen dış gebelikler, unstabil olmadığı ve dış gebelikte kanama olmadığı takdirde "dış gebelik iğne tedavisi" olarak adlandırılan ilaç tedavisi ile tedavi edilebilir. Bu yöntem hücrelerin büyümesini engeller ve var olan hücre ve dokunun ayrılmasını sağlar. İlaç, enjeksiyon yoluyla verilir. İlaç verilmeden önce ektopik gebelik tanısının kesin olduğundan emin olunmalıdır. Enjeksiyondan sonra dış gebelikte beta hcg değerleri takip edilir. Beta hcg değerlerinde beklenen düşmenin gerçekleşip gerçekleşmediğine bakılır. Dış gebelikte iğne tedavisi, düşük beta hcg değerlerinde ve gebelik kesesinin küçük olduğu seçilmiş vakalarda daha yüksek başarı sağlar.

Laparoskopik Yaklaşım
Salpingostomi ve salpenjektomi, laparoskopik olarak gerçekleştirilebilen iki cerrahi seçeneğidir. Göbek çevresinde yapılan küçük kesilerle, kamera, lens ve ışık yardımıyla laparoskopik cerrahi yapılır. Salpingostomi cerrahisinde ektopik gebelik dokusu çıkarılır ve tüpün geri kalanı kendi kendine iyileşmeye bırakılır. Salpenjektomi cerrahisinde ise hem ektopik gebelik dokusu hem tüpün kendisi tamamen çıkarılır. Rüptür olmuş ve hasarlanmış tüplerde daha çok tercih edilen tedavi seçenekleridir. İğne tedavisinin başarısız olduğu olgularda da cerrahi tercih edilir.