Gebelik Diyabeti (Gestasyonel Diyabet) Nedir?

Gebelik diyabeti (gestasyonel diyabet), gebelik öncesi şeker hastası olmayıp tanısı ilk olarak gebelikte konulan şeker hastalığıdır. Gebelik diyabeti, gebelik döneminde en sık görülen komplikasyonlardan birisi olup nedeni tam olarak bilinmemekle beraber, azalmış insülin duyarlılığı ve yetersiz insülin salınımından sorumlu faktörlerin bir araya gelmesinden oluşmaktadır. Obezite, yetersiz fiziksel aktivite, kontrolsüz karbonhidrat tüketimi, doymuş ve trans yağ asitleri, işlenmiş ürünlerin aşırı tüketimi gebelikte şekeri yükselten başlıca nedenleridir. Bununla beraber genetik ve çevresel faktörlerin de gebelikte şekerin oluşmasında etkileri bulunmaktadır. Gebe kalmayı planlayan kadınların gebelik öncesi vücut ağırlığının ideal aralıkta olmasına ve gebelik döneminde fazla kilo artışı olmamasına dikkat edilmesi önerilir.

Gebelik Diyabeti Belirtileri Nelerdir?

Gebelik diyabet kan ve idrar testi yapılarak teşhis konulmaktadır. Ancak bazı gebelerde kan şekeri düzeyi yükselince (hiperglisemi) belirtilere neden olabilir. Gebelik şekeri belirtileri şu şekilde sıralanabilir:

Normalden daha fazla idrara çıkma durumu olabilir

Mide bulantısı oluşabilir

Ağız kuruluğu oluşabilir

Normalden daha fazla susuzluk olabilir

Gün içinde hareketsizliğe rağmen yorgunluk oluşabilir

Yükselen kan şekerinden kaynaklı bulanık görme olabilir

İdrarda şeker görülmesi durumuna bağlı olarak genital bölgede kaşıntı olabilir.

Hamilelikte şeker belirtileri yaşanması durumunda gebenin doktora görünmesi önerilir.

Gestasyonel Diyabet Varlığında Neler Yapılmalıdır?

Gestasyonel diyabet hem gebelik sürecini hem de doğum sonrası yaşamı etkileyen önemli bir diyabet çeşididir. Gebelik diyabeti, çeşitli testler ile teşhis edildikten ve tanı koyulduktan sonra önemli olan nasıl tedavi edileceğidir. Gebelik diyabeti varlığında anne adayının diyet uzmanı ile doğru bir beslenme programına başlaması önerilir.

Gebelikte diyabet varlığında egzersiz yapılması önerilenler arasındadır. Düzenli ve hafif seviyede yapılan egzersiz planı kan şekerinin seviyesinin dengede tutulmasında rol oynar. Bunun yanı sıra yapılacak fiziksel aktivite gebelik döneminde yaşanabilen bel ağrısı, kramplar, uykusuzluk ve halsizlik gibi problemlerin giderilmesine de yardımcı olur. Yapılabilecek aktiviteler yürüyüş, bisiklete binme, yoga ve yüzme gibi aktivitelerdir.

Eğer tüm bunlar kan şekeri seviyesinin düzelmesinde yetersiz kalıyorsa tıbbi tedavi olan ilaç tedavisine başlanabilir. Endokrin doktorları tarafından insülin kullanımı önerilebilir. İnsülin kan şekeri seviyesini düzelterek denge altında tutmayı sağlayan bir ilaçtır. Egzersiz ve diyetin işe yaramadığı durumlarda başvurulabilir.

Gebelikte Anne Adayı Nasıl Beslenmelidir?

Gebelikte anne adayı diyet ve beslenme uzmanlarının hazırladığı listelerden yararlanarak kan şekeri seviyesini normal seviyelere indirebilir. Burada önemli olan nokta gebe bireylerin gebelik haftası ve kilosu gibi bilgilerdir. Bu bilgiler üzerine hazırlanan listelerden yararlanılarak gebelikte diyabet kontrol altında tutulabilir. Gebelikte beslenme önerileri şu şekildedir:

Karbonhidrat kısıtlaması yapılmalıdır. Tatlı, şekerli içecekler, işlenmiş gıdalar bunlara örnek verilebilir.

Düzenli ara öğünler yapılmalıdır. Ara öğünlerde yoğurt, meyve ve kuruyemiş gibi gıdalardan faydalanılabilir.

Süt ve süt ürünleri her gün mutlaka tüketilmelidir. Yumurta, süt ve yoğurt gibi gıdalar bunlara örnektir.

Tahıllı gıdalara önem verilmelidir. Makarna, tahıllı gıdalar, tam buğday ekmeği gibi gıdalara yönelinebilir.

Protein yönünden zengin içeriklere sahip gıdalar tercih edilmelidir. Et, tavuk, balık ve baklagiller örnek olarak verilebilir.

Her gün sebze tüketilmelidir. Brokoli, havuç, ıspanak gibi vitamin açısından zengin besinler tercih edilebilir.

Her gün meyve tüketilmelidir. Elma, armut ve portakal gibi gıdalara listede yer verilebilir.

Bu şekilde şekerden kaçınarak sağlıklı bir listeye uyum sağlamak, gebelik sürecinde kan şekerinin kontrol altında tutulmasına yardımcı olur. Küçükte olsa sık ara öğün yapmak ve kan şekeri seviyesini dengede tutacak besinlere yönelmek ve anne ve bebek sağlığı için oldukça önemlidir. Bunun yanı sıra vücudun susuz kalması, kan şekerinin yükselmesini etkileyebileceği için günde mutlaka bünyeye gereken su miktarı tüketilmelidir.

Gestasyonel diyabet tanısı konulan gebe bireylerin ilk kontrolleri tanı koyulduktan 1 veya 2 hafta sonrasında gerçekleştirilir. Düzenli takip hastalığın seyri ve olumsuz sonuçların oluşmaması için oldukça önemlidir. Eğer imkân var ise gebe bireylerden evde kan şekeri ölçümü yapmaları istenebilir. Bu sayede kan şekerinin seviyesi her zaman kontrol altında tutulmuş olur.