Gebelikte Trimester Dönemleri

Trimester Nedir?

İnsanlarda ay bazında 9 ay olarak tanımlanan gebelik sürecini üç bölüme ayırdığımızı düşünelim. İşte trimester, gebelikteki üç aylık periyodun her birine verilen isimdir. Sözcük kökeni olarak trimester nedir diye merak ediyorsanız, onu da söylemeden geçmeyelim: Kelimenin kökeni Latince’dir ve anlamı “üç ay”dır. Gebeliğinizin bu periyotlardan meydana gelen trimester dönemlerinden oluştuğunu söyleyebiliriz.

1. Trimester Dönemi

Gebeliğinizin ilk trimesteri olan 1. trimester, ilk üç aylık süreci kapsar. 0-13 haftalık süreç de diyebiliriz. Bu dönem gebelik haberini aldığınız, bebeğinizin organlarının oluşmaya başladığı ve sizin ise fiziki ve ruhsal olarak bu sürece adapte olmaya çalıştığınız dönemdir.

Bebeğinizin organları, kemik ve kasları hızla oluşmaya başlarken, sizin vücudunuz da tüm hücrelerinizle bedeninizde meydana gelen bu ani ve mucizevi sürece ortak olmaya hazırdır. Bu dönemde bebeğiniz önce embriyo, ilerleyen haftalarda ise fetüs adını alır. 1. trimesterde bebeğinizde oluşan gelişmeleri şöyle sıralayabiliriz:

- İlk trimesterde bebeğinizin kalbi, böbrekleri, ciğerleri, omuriliği, baş ile kol ve bacak uzuvları oluşmaya başlar.

- Plesenta ve göbek bağı oluşmadan önce birkaç haftalık süre boyunca bebeğinizi besleme görevini üstlenen “yolk kesesi” isimli yapı, karaciğer, dalak ve ilik oluşumu ile beraber ortadan kalkar. Bu ise ilk dönemin sonlarına denk gelir.

- Organlarının yanı sıra bebeğinizin uzuvları da belirginleşir. Başlangıçta birbirine yapışık olan parmaklar, bu dönemin sonunda birbirinden ayrılır.

- Bebeğinizin başı, omurgası, boynu ve sırtı kısa zaman içerisinde ideal şekillerine kavuşmaya başlar. Boyun belirginleşir, sırt daha düz bir hal almaya başlar.

- Kıkırdak ve kemik gelişimi ilerler. Kıkırdaklar kemik formu almaya başlar.

- Bebeğinizin yüz hatları da belirgin hale gelmeye başlar. Başlangıçta birbirinden oldukça ayrık olan gözler yüzün ön bölümüne doğru yaklaşmaya başlar. Kulak iç yapısı oluşur.

- Bu dönemin sonunda bebeğinizin idrar döngüsü de meydana gelmiş olur. Minik yavrunuz içinde bulunduğu amniyon sıvısını yutar, daha sonra böbrekler kanalıyla süzüp tekrar bu sıvının içine bırakarak içerisinde bulunduğu sıvının ideal değerinin stabil kalmasını sağlar.

- Göbek kordonu kan, oksijen ve besin yoluyla bebeğinizin beslenmesine aracı olur.

- Bu dönemin sonunda bebeğiniz ortalama olarak bir limon büyüklüğündedir. Boyu ise yaklaşık olarak 7-8 cm uzunluğundadır.

Gebelikte trimester dönemlerinde anne adayında da pek çok değişim görülür. Anne adayının bedeni, fiziki ve psikolojik anlamda bu yepyeni duruma adapte olmaya çalışır. Bu bakımdan birinci trimester bir adaptasyon sürecidir demek, yanlış olmaz. Hamilelik trimester dönemlerinin ilkinde anne adayında en sık yaşanan değişim ve yakınmaları şöyle sıralayabiliriz:

- Mide bulantısı, koku hassasiyeti ve kusma şikayetleri

- Uyku ve yorgunluk hali

- Sık idrara çıkma

- Göğüslerde hassasiyet

- Kabızlık şikayeti

- Duygusal dalgalanmalar

2. Trimester Dönemi

2. trimester dönemi gebeliğin belki de en konforlu ve keyifli dönemidir diyebiliriz. Çünkü vücudunuz tam anlamıyla gebeliğe adapte olmuştur ve 1. trimesterde yaşadığınız günlük hayatı zorlayan bulantı, kusma gibi sorunlar bu dönemde ortadan kaybolur.

Bu dönemde bebeğinizde ne tür gelişmeler görüldüğüne değinmeden önce 2. trimester ne zaman başlar hemen söyleyelim: 2. trimester gebeliğinizin 14. haftası itibariyle başlar ve 27. haftasına kadar devam eder. Şimdi gelin, bebeğinizdeki değişim ve gelişmeleri sıralayalım:

- Bebeğinizin organlarının gelişimi ilerler ve hızlanır. Gözleri yüzün olması gereken yerine yerleşir. Göz kapakları oluşur.

- Verniks adı verilen tabaka oluşmaya başlar. Bu katman bebeğinizin cildinin üzerini kaplar. Isı dengesini sağlar, cildini korur ve doğumun rahat gerçekleşmesine yardımcı olur.

- Bebeğiniz büyüyüp kilo aldıkça cildindeki yağ tabakası artmaya başlar. Cildi pembedir. Üzerinde “lanugo” adını alan ince tüycükler bulunur.

- Akciğerler gelişmeye devam eder. Nefes almaya imkân tanıyan yapı bu dönemde hızla gelişimini sürdürür. Bu dönemin sonunda dünyaya erken doğumla gelen bebekler yardımcı cihazlarla da olsa hayatta kalma şansına sahiptir.

- Bebeğinizin cinsel organları da bu dönemde belirginleşmeye başlar. Böylece bebeğinizin cinsiyetini 2. trimesterde öğrenmeniz mümkün.

- Bu dönemde bebeğiniz seslere duyarlı hale gelir. Onunla konuşmayı, ona şarkılar söylemeyi ihmal etmeyin.

- Kaş, saç ve tırnak oluşumu bu dönemde de sürer.

- Bebeğiniz ilk hareketini bu dönemde hissedebilirsiniz. İlk gebeliğiniz ise fark etmeniz biraz vakit alabilir. Başlangıçta hafif bir şekilde hissedeceğiniz bu naif hareketler zamanla güçlü yumruk ve tekmelere dönüşecek.

- Refleksif olarak gülümseme, kaş çatma, şaşırma gibi ifadelerde bulunabilir. Dokunma ve tutma becerisi gelişir.

- El ve ayak izleri oluşmaya devam eder.

- 2. trimester sonu itibariyle bebeğiniz bir karnabahar büyüklüğünde olabilir. Ortalama 900 gr ağırlığa ulaşan bebeğinizin boyu ise yaklaşık olarak 37-38 cm uzunluğundadır.

Sizde oluşacak değişimler ise genel olarak şöyledir:

- Midede yanma

- Kabızlık

- Bebeğinizin ve rahminizin büyümesiyle beraber gittikçe büyüyen karnınızda kuruluk ve gerinmeye bağlı kaşınma ihtiyacı

- Ciltte renk değişimleri

- Kramplar

- Tüylenme

- Vajinal akıntı

- Ellerde, kollarda, boyun bölgesinde uyuşukluk, ağrı, güçsüzlükle ortaya çıkan karpal tünel sendromu

3.Trimester Dönemi

Doğuma doğru yaklaştığınız 3. trimester gebeliğinizin son üç ayını kapsar. Bebeğinizin, dolayısıyla sizin de kilo alım hızınızın arttığı bu dönemde hem bebeğiniz hem de karnınız olanca hızıyla büyümeye devam eder. Bu noktada 3. trimester ne zaman başlar diye merak ediyorsanız 28. hafta diyerek cevap verebiliriz.

28. haftadan itibaren başlayan 3. trimester 40. haftaya kadar uzanır. Dünya ile tanışmak üzere hızla yol alan bebeğinizde ne tür değişimler oluyor, şimdi gelin bunlara bir göz atalım:

- Bebeğiniz hızla kilo almaya ve dolayısıyla yağ tabakası kalınlaşmaya devam eder.

- Hareketleri daha güçlü hale gelir; ancak son aylarda hareket alanı kısıtlanacağı için hareketlerinde azalma fark edebilirsiniz.

- Emme becerisi gelişir.

- Bu dönemle beraber bebeğinizin organ gelişimi artık tamamlanmış olur.

- Önceki trimester haftalarında birikmeye başlayan ve bebeğinizin ilk kakası olan “mekonyum” birikmeye devam eder. Miadı dolan bazı gebelikler dışında bebekler ilk kakalarını genellikle doğumdan sonra yapar.

- 2. trimesterde uyumaya başlayan bebeğinizin uyku süresi 3. trimesterde daha uzun periyotları kapsar.

- Beyin ve sinir gelişimi tamamlanmakla beraber beyin hücrelerinin artışı sürer.

- Akciğer gelişimi devam eder. Bebeğiniz 36. haftadan önce doğarsa küvöz desteğine ihtiyaç duyabilir.

- Bu dönemin sonunda bebeğiniz ortalama olarak bir karpuz büyüklüğündedir. Boyu yaklaşık olarak 51-52 cm olan yavrunuzun ağırlığı ise ortalama 3500 gr’dır.

Doğuma oldukça yaklaşan bir anne adayı olarak sizdeki değişimleri ise şöyle sıralayabiliriz:

- Artan kilo alma hızına bağlı olarak karnınızın oldukça büyümesi

- Ciltte oluşan çatlaklar

- Uyku sorunları

- Yalancı kasılmalar

- Kabızlık, hazımsızlık, mide sorunları

- Bacak, karın ve kasıklarda ağrılar, kramplar

- Bel ağrısı

- Vajinal akıntı