Mikrocerrahi nedir?
Loop adı verilen büyüteçli yapıya sahip gözlükler, mikroskoplar ve hassasiyet gerektiren ameliyatların yapılabilmesi için çok küçük aletlerin kullanıldığı mikrocerrahi tekniğinde, gözle görülemeyen pek çok rahatsızlık opere edilir. Cilt ve kas kesisinin az olması nedeniyle, ameliyat sonrası iyileşmenin de hızlı olduğu mikrocerrahi tekniği, iş kazalarının yol açtığı damar ve sinir yaralanmalarının yanı sıra uzuv kopmalarının onarılması ve eski işlevini sağlaması için de uygulanır. Mikrocerrahi yöntemi ile serbest doku nakli olarak tanımlanan operasyonlar yapılarak, açık yara ve doku eksiği olan bölgelere vücudun farklı bölgelerinden alınan damarlı dokuların nakli de yapılabilir. Kopan el parmağının yerine ayak parmağının nakledilmesi gibi ameliyatların mümkün olduğu mikrocerrahi sayesinde ekstremite hasarlanmaları, kopmaları, organ nakilleri ve organ kanserlerine bağlı olarak gelişen doku bozukluklarına müdahale edilebilir. Periferik sinir olarak bilinen omurilikten çıkan ve uzuvların ucuna kadar uzanan sinirlerde oluşan duyu ve hareket kayıplarının onarılmasına olanak tanıyan mikrocerrahi yöntemi ile işlevsel olan sinirler bulundukları yerden alınarak başka bölgelere transfer edilebilir. Böylece hareket kabiliyetini ve dolayısıyla işlevini kaybeden doku ve uzuvlar tekrar duyu ve hareket kazanabilir. Ayrıca sinir boyunca oluşan kesi ve parçalanmalar da mikrocerrahi yöntemi ile onarılabilir.
Mikrocerrahi ne işe yarar?
İnsan vücudunda bulunan tüm doku ve organlar, kan dolaşımına ve dolayısıyla oksijenlenmeye ihtiyaç duyar. Beklenmedik bir kaza sonucunda gelişen yaralanma ya da uzuvun kopması durumunda, ilgili doku beslenemediği için hızla ölür. Ayrıca tüm vücudu, kan damarları gibi saran sinir sistemi sayesinde duyu ve motor işlevler yerine getirilir. Vücudun hareketini ve hissetmesini sağlayan sinirlerin yaralanması ya da hasarlanması durumunda da işlev bozuklukları ve his kaybı yaşanır. Bazı vakalarda kalıcı hareket kaybına yol açan sinir hasarlanmaları, istenen hareketin yapılamamasına yol açar. Bu gibi durumlarda mikrocerrahi tekniği ile yapılan operasyonlarla tüm kemik, doku, damar ve sinir parçaları onarılabilir, tekrar bir araya getirilebilir ya da işlevini yerine getirmesi için vücudun farklı bölgesinden alınan damar, sinir ve kemik, ilgili bölgeye transfer edilebilir. Oldukça hassasiyet ve deneyim gerektiren mikrocerrahi operasyonları sayesinde yaşanan duyu ve motor kayıpları eski hâline getirilebilir. Kullanılan loop ya da mikroskop sayesinde, çıplak gözle görülemeyen bölgeler üzerinde cerrahlar, özel el aletleri ile damar ve sinirleri onararak, uzuv kayıplarını ya da işlev kayıplarını engeller. İş ve trafik kazalarının yol açtığı yaralanmaların yanı sıra, doğuştan gelen kol ve bacak anomalileri, ezilme ve yanığa bağlı olarak görülen şekil ve işlev kayıplarının tedavisi de mikrocerrahi tekniği ile yapılabilir.
Tedavi Nasıl Yapılır?
Mikro cerrahi ve atravmatik yöntemlerle yapılan replantasyon cerrahisi bu konuda eğitim almış El Cerrahisi Uzmanları tarafından gerçekleştirilir. Replantasyon için bu işe uygun bir ameliyat mikroskobu ve mikro cerrahi ameliyat seti gereklidir. 1 mm ye kadar olan arter ve venler standart olarak anastomoz edilebilirler. Çapı bundan daha dar olan damarları daha tecrübeli cerrahlar anastomoz yapabilirler. Damar anastomozları ile beraber sinir onarımlarını, eğer varsa tendon, eklem kapsülü ve yumuşak doku onarımlarını da yapmak gerekir.
Bu tür ameliyatlar iskemi süresini aşmadan dolaşımı sağlamak üzere acele davranmayı gerektirse de oldukça uzun ve sabır gerektiren ameliyatlardır. Eğer birden fazla parmak veya çift taraflı her iki ekstremitede anastomoz yapılacaksa tabidir ki ikinci bir cerrahi ekibine gereksinim olabilir. Damarlar veya sinirler uç uca birleştirilemiyorsa araya damar ve sinir parçaları köprü şeklinde (greft) konarak devamlılık sağlanır. Komplike yaralanmalarda bu tür karışık girişimler daha fazla zaman alır.
Başparmak her durumda replante edilmeye çalışılır. Eğer başparmak dahil birden fazla parmakta amputasyon var ise, ve ampute başparmak kullanılamayacak durumda ise diğer parmaklardan uygun olanı başparmak yerine taşınarak replantasyon yapıabilir.
