Gebelikte Şeker Yükleme

Şeker yüklemesi testi, anne ve bebek sağlığını tehlikeye atan gestasyonel diyabet taramasında oldukça önemli bir testtir. Bu testin doğru zamanda yapılması ve gerekli kişilere uygun tedavilerin verilmesiyle hem anne hem de bebek sağlığını korumak mümkün olur.

Şeker Yüklemesi Testi Nedir?

Oral glukoz tolerans testi (OGTT) ya da diğer adıyla şeker yüklemesi testi, vücudun şekere karşı tepkisini değerlendirmeye yarayan bir testtir. Şeker yüklemesi testi özellikle Tip 2 diyabet taramasında kullanılan bir yöntemdir. Gebelikte şeker yüklemesi testi de anne adaylarında gestasyonel diyabet varlığını araştırmak için kullanılır. 

Gestasyonel diyabet, anne adayının gebelikte diyabet tanısı alması durumudur. Gebelikte ortaya çıkan diyabet genellikle 20-24. haftalardan sonraya çıkar. Annede diyabet daha erken dönemde tespit edilirse, diyabetin gebelik öncesi dönemde de var olma ihtimali yüksektir. Kadında halihazırda var olan diyabet, gebelik hormonlarının etkisiyle daha belirgin hale gelebilir. Gestasyonel diyabette ise sağlıklı bir anne adayı gebeliğin ilerleyen dönemlerinde diyabet sorunuyla karşılaşır. 

Gestasyonel diyabetin tanı alması ve anne adayının kan şekerinin ideal aralıkta tutulması oldukça önemlidir. Gebelik ve sonrasında hem anneyi hem de bebeği etkileyebilecek sağlık sorunlarını önlemek için her hamile kadının şeker yüklemesi testi yaptırması gerekir. Şeker yüklemesi sonucu tanı alan kadınlar, doktorun uyguladığı tedaviyi sıkı bir şekilde takip etmeli ve düzenli doktor kontrolüne gitmelidir. Annenin kan şekerinin gebelik boyunca ideal aralıkta tutulması, gestasyonel diyabete bağlı komplikasyonların önlenmesinde etkili olur.

Şeker Yüklemesi Testi Ne Zaman Yapılır?

Anne adayları tarafından en sık sorulan sorulardan biri ‘Şeker yüklemesi kaçıncı haftada yapılır?’ sorusudur. Şeker yüklemesi testi yani oral glukoz tolerans testi (OGTT) için ideal zaman kişiden kişiye farklılık gösterir. Test için uygun zaman aralığı belirlenirken anne adayının gestasyonel diyabet için sahip olduğu risk faktörleri göz önünde bulundurulur. Eğer anne adayı:

35 yaşından büyükse,

Daha önceki gebeliklerinde gestasyonel diyabet tanısı almışsa,

Obezite sorunu yaşıyorsa yani Vücut Kitle İndeksi 30’dan fazla ise,

Polikistik Over Sendromu (PCOS) hastasıysa,

Daha önce doğum doğum haftasına göre büyük bebek dünyaya getirdiyse,

Ailesinde diyabet öyküsü varsa gestasyonel diyabet açısından yüksek riskli kabul edilir.

Yüksek riskli anne adaylarının tespit edilmesi ve bu kişilere ilk doktor randevusunda şeker yüklemesi testi yapılması gerekir. Bu anne adaylarında herhangi bir haftayı beklemeden erken dönemde testin yapılması faydalı olur. Bu sayede annedeki gestasyonel diyabet fark edilir ve tedavisine başlanır. 

Şeker Hastalığı Görülen Anne Adayında Bebekte Olabilecek Riskler Nelerdir?

Doğum sonrasında akciğerlerin fazla gelişmemesi yüzünden bebekte solunum sıkıntısı yaşanabilir.

Bebeğin iri olması,

Bebeğin olması gerekenden küçük olması,

Doğumdan sonra bebekte hipoglisemi yani kan şekerinin düşmesi, hipokalsemi, polisitemi, hiperbiluribinemi yani sarılık görülme riskleri,

İleri aşamada kalp hastalıklarının oluşması,

Böbrek anomalileri olması,

Beyin ve santral sinir sistemine olan anomaliler,

Kulak anomalileri,

Sindirim sisteminde oluşacak anomaliler,

Tanı konulmayan ve takip edilmeyen gestasyonel diyabetli gebelerde bebeklerinde problem çıkması normal gebelere oranla 2 kat artmıştır.

Gebelik Şekeri Nasıl Tedavi Edilir?

Gebelik şekeri olması halinde anne adaylarına normal şeker hastaları gibi ağızdan alınacak şeker ilaçları verilmez. Bunun yerine diyet ve egzersiz uygulamaları, insülin verilmesi gibi tedavi yolları tercih edilir.

Doktorun ve diyetisyenin birlikte hazırladığı, gebelik durumuna uygun diyet programıyla anne adayının beslenmesi sağlanır. Bu beslenme listesinde çikolata, dondurma, şerbetle hazırlanan tatlılar, beyaz undan yapılmış yiyecekler yer almaz.

Bu diyet sırasında anne adayının doktorun önerdiği egzersizleri yapması da, kan şekeri seviyelerini düzenlemeye etkili olur. Bu egzersizler yürüyüş ve yüzme gibi sporlardan seçilmelidir. Bu uygulamaların faydalı olmadığı anne adaylarında insülin verilerek, şeker hastalığı kontrol altına alınır.

Gestasyonel diyabet saptana gebeler doğumdan 6